Ελληνική Τραγωδία έναντι Ισλανδικού Έπους

• CNN


• By Nina dos Santos

Η Ελλάδα απολαμβάνει την ανάμικτη μοίρα να συνδέεται με άλλα μέλη της ευρωζώνης, που είναι αρκετά πλούσια για να βοηθήσουν στο μηδενισμό της πιστωτικής κάρτα της, ενώ παραμένει προσκολλημένη με τη λάθος νομισματική πολιτική: αυτή που έχει ως στόχο να διατηρεί τις αυξήσεις των τιμών περίπου στο 2%.

Η Ελλάδα μπορεί να είναι γνωστή για τις τραγωδίες της και η Ισλανδία να φημίζεται για έπη της, αλλά η πρόσφατη ιστορία μας λέει ότι αυτά μπορεί να αποδειχθούν ότι έχουν πολύ διαφορετικές καταλήξεις-τουλάχιστον από οικονομική άποψη.

Τον Οκτώβριο του 2008, η Ισλανδία έγινε ένα από τα πρώτα θύματα της πιστωτικής κρίσης, της οποίας τα άσχημα αποτελέσματα πολλοί Ευρωπαίοι εξακολουθούν να ζουν μέχρι σήμερα.

Το νησί του Βορείου Ατλαντικού ήταν η πρώτη χώρα που σχεδόν κατέρρευσε ολόκληρη βυθισμένη από το βάρος του τραπεζικού τομέα, του οποίου τα χρέη ανέρχονταν σε πάνω από έξι φορές ολόκληρη η οικονομία της Ισλανδίας.

Ωστόσο, τρία χρόνια μετά η Ισλανδία είναι έτοιμη να αναδυθεί από το οικονομικό καθαρτήριο.

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης όχι μόνο αναμένει να επιστρέψει η χώρα στην ανάπτυξη, αλλά να παρουσιάσει αποτελέσματα που θα κάνει πολλούς από τους ευρωπαίους γείτονές της να ζηλέψουν.
Οι τελευταίες εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ βλέπουν την Ισλανδία να αναπτύσσεται με ένα υγιές 2,4% για το 2012.

Έτσι, όπως οι Έλληνες υπομένουν ένα ατέλειωτο κύκλο λιτότητας και (αρκετά δικαιολογημένα) ανησυχούν για το μέλλον τους, πώς συγκρίνεται η κατάστασή τους σήμερα με τους αβέβαιους καιρούς της Ισλανδίας, στο τέλος της περασμένης δεκαετίας;

Η Ισλανδία πριν 4 χρόνια έφτασε στα πρόθυρα κατάρρευσης. Σήμερα τρέχει με 2,4% ετήσια ανάπτυξη. Η Ελλάδα και πάλι εμφανίζεται ως " ιδιαίτερη περίπτωση"

Σκληρή γλώσσα έναντι σκληρών δράσεων

Τα πράγματα ήταν σκληρά για την Ισλανδία το 2008, όπως θυμάμαι από πρώτο χέρι, αφού με είχαν σταλεί στα κρύα κλίματα αμέσως μετά που οι καταρρέουσες τράπεζες της χώρας εθνικοποιήθηκαν γρήγορα.

Θυμάμαι να στέκομαι πάνω σε μια παγωμένη λίμνη έξω από αρχαίο κοινοβούλιο της Ισλανδίας - το Althing - καθώς οι αρχηγοί του χρηματιστηρίου και της κεντρικής τράπεζας, ο ένας μετά τον άλλον, αγωνίζονταν με μανία για να αποτρέψουν τα ξένα μετρητά, από τα οποία εξαρτιώταν το νησί τους, να εγκαταλείψουν τις ακτές τους.

Ο δυσάρεστος χειμώνας της Ισλανδίας πλησίαζε, αλλά τα χρήματα έρρεαν σαν το νερό προς τα έξω.

Η χώρα ενεπλάκη σε διπλωματικές αψυμαχίες με τους γείτονές της-όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία-εν μέσω ανησυχιών ότι κανείς δεν θα πάρει πίσω τα χρήματά του και οι αναδυόμενες αγορές - όπως η Ρωσία - έκαναν τις συνήθως προβλέψιμες κενές υποσχέσεις τους για οικονομική υποστήριξη.

Στο τέλος, όπως τόσο συχνά συμβαίνει, ο ιππότης μέσα στη λαμπρή πανοπλία του, ήλθε καβάλα στο άλογό του για να σώσει την ημέρα με τη μορφή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο έφερε τα 2,1 δις δολάρια της διάσωσης.

Ζητήθηκαν σκληροί όροι και υπήρξαν πολές διαμάχες για τον καθορισμό των επιτοκίων.

Μέχρι στιγμής, όλα αυτά είναι τόσο οικεία ...

Το δημόσιο χρέος έναντι του ιδιωτικού

Ωστόσο, η Ισλανδία και η Ελλάδα δεν προσφέρονται για εύκολη σύγκριση.

Και επί πλέον: πολλές από τις λύσεις που διατίθενται στην πρώτη δεν εφαρμόζονται στην τελευταία - λόγω του μεγέθους της και της πολιτικής και νομισματικής διασύνδεσής της.

Είναι αλήθεια ότι η ανεργία της Ισλανδίας εκτινάχθηκε στο ρεκόρ του 7,6% στο ζενίθ της κρίσης, αλλά εξακολουθεί να ωχριά σε σύγκριση με το 21% που βλέπουμε σήμερα στην Ελλάδα. Και οι 320.000 άνθρωποι που ζουν στην Ισλανδία δεν είναι παρά ένα κλάσμα του πληθυσμού στην Ελλάδα με σχεδόν 11 εκατομμύρια ανθρώπους.

Αυτό που είναι επίσης διαφορετικό μεταξύ των δύο σεναρίων είναι και η διαφορετική αναλογία του δημόσιου δανεισμού.

Πριν την υπερφόρτωση των δανειστών της η Ισλανδία δεν ήταν μια χώρα γνωστή για τις μεγάλες υποχρεώσεις της.

Η Ελλάδα, αντίθετα, έχει φτάσει στο σημερινό τρομακτικό 160% το δείκτη του χρέους προς το ΑΕΠ, και θα είναι τυχερή αν φθάσει στο στόχο του 120,5% μέχρι το 2020, σύμφωνα με τους όρους της δεύτερης διάσωσής της.

Ευρωζώνη ή ζώνη "χωρίς ευρώ";

Όταν η Ισλανδία ήταν σχεδόν έτοιμη να καταρρεύσει, θυμάμαι οι ψαράδες της ανοιχτά εξυμνούσαν τις αρετές του ευρώ.

Οικογένειες με δανειακές υποθήκες σε ευρώ αντιμετώπιζαν παραλυσία στις μηνιαίες πληρωμές. Γι 'αυτούς, την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος θα ήταν μια ευλογία.

Χρόνια αργότερα, ο ΟΟΣΑ εκτιμά ακόμα ότι η είσοδος της Ισλανδίας στην ευρωζώνη θα ήταν μια καλή ιδέα.

Δεν είμαι τόσο σίγουρη.

Αν η Ισλανδία αποτελούσε μέρος της νομισματικής ένωσης, δεν θα ήταν σε θέση να πετύχει την έξοδό της από το βουνό του χρέους και την υποτίμηση του νομίσματός της.Αυτές οι τακτικές χρησιμοποιούνται συχνά από τις πληττόμενες οικονομίες για να πατήσουν το κουμπί επαναφοράς. Σκεφτείτε ότι αυτά δεν επιτρέπονται για τα μέλη της ευρωζώνης.

Μερικοί λένε ότι πολιτική απάντηση της Ισλανδίας ήταν "εγχειρίδιο σωστού χρήστη" όσον αφορά στην ταχύτητα και την αποτελεσματικότητά της.

Μόλις δύο εβδομάδες μετά το ξέσπασμα της κρίσης στη χώρα, η κεντρική τράπεζα μείωσε τα επιτόκιά της στο 3,5% από τα επίπεδα ρεκόρ του 15,5%.

Ένα μήνα μετά από αυτό, ο πληθωρισμός είχε φθάσει επίσης στο ρεκόρ: 17,1%.

Ένα σοκ, σίγουρα, αλλά σχετικά σύντομο, τουλάχιστον συγκρινόμενο με την πολύχρονη ύφεση στην Ελλάδα.

Η Ελλάδα απολαμβάνει την ανάμικτη μοίρα να συνδέεται με άλλα μέλη της ευρωζώνης, που είναι αρκετά πλούσια για να βοηθήσουν στο μηδενισμό της πιστωτικής κάρτα της, ενώ παραμένει προσκολλημένη με τη λάθος νομισματική πολιτική: αυτή που έχει ως στόχο με να διατηρεί τις αυξήσεις των τιμών περίπου στο 2%.

Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η Ελλάδα θα πρέπει να αντιμετωπίσει την τρέχουσα κατάστασή της.

Αν και η Ισλανδία, όπως η Ελλάδα, είναι δημοκρατία, στις μέρες μας το νόμισμα των Ισλανδών - η Κορόνα - μπορεί να αποδείχθηκε ο σωτήρας της.

Φυγή των κεφαλαίων έναντι ελέγχων των κεφαλαίων

Τα χρήματα της Ισλανδίας αξίζουν τώρα το μισό από ότι ήταν πριν από το 2008.

Αν και αυτό κάνει τις εξαγωγές της χώρας πιο ανταγωνιστικές, η ξαφνική βουτιά της αξία τους απαίτησε άμεσες δράσεις εκείνη τη χρονική στιγμή.

Το 2008 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα τράπηκαν σε φυγή και τα χρήματα της Ισλανδίας έπεσαν σαν πέτρες.

Για να ανακόψουν την παλίρροια, οι αρχές επέβαλαν γρήγορα ελέγχους των κεφαλαίων, με στόχο να διασώσουν ό, τι είχε απομείνει μετά την κατάρρευση του τραπεζικού τομέα.

Στους μη Ισλανδούς η κυβέρνηση είχε πει ότι δεν θα τους αποζημιώσει αυτόματα, προκαλώντας οργή και κραυγές παρόμοιες με αυτές των επενδυτών στην Ελλάδα, όταν είπαν αντίο παραπάνω από το ήμισυ των εκμεταλλεύσεών τους το περασμένο έτος.

Ωστόσο, η Ισλανδία έκανε συμφωνία με τους οικονομικούς της δαίμονες, σε κάποιο βαθμό, με τρόπο που να μην απειλείται η κυριαρχία της.

Η Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, πρέπει να καταπιεί το φάρμακο ή θα δει να μένει χωρίς δείπνο.

Το αποτέλεσμα: Η Ισλανδία υποβιβάστηκε στο επίπεδο του "σκουπιδιού" στην αγορά ομολόγων, αλλά ακόμη και στα βάθη της ύφεσής της, ποτέ, στην πραγματικότητα, η χώρα δεν αθέτησε την εκπλήρωση των οφειλών της. Τα δημοσιονομικά της προβλήματα περιχαρακώθηκαν και ήταν σε θέση να βάλει πρώτα τους ανθρώπους της και ύστερα τη συμφωνία με τους πιστωτές της.

Αυτό είναι κάτι που πρέπει να εκτιμήσουμε ενώ τα ελληνικά ομόλογα πέφτουν στην "επιλεκτική χρεοκοπία" από την Standard & Poors.

Η Ισλανδία, από την άλλη πλευρά, ανέκτησε τον επενδυτικό βαθμό της από τους Fitch πριν από δύο εβδομάδες.