Σε μια δύσκολη περιοχή

• The Economist

Η Βουλγαρία είναι η πιο φτωχή χώρα της ΕΕ. Οι μέσες αμοιβές είναι €3.50 την ώρα και ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι μόνο €360. Καθώς το 10% των εξαγωγών της Βουλγαρίας πηγαίνει στην Ελλάδα και οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν το 40% του συνόλου των δανείων, δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι οι Βούλγαροι είναι στο περιθώριο.

Σύμφωνα με τον Ιβάν Κράστεφ, Βούλγαρο αναλυτή, αυτοί που κάποτε έκαναν αισιόδοξες προβλέψεις, είχαν την μεγάλη ελπίδα, πριν από 20 χρόνια, ότι η Βουλγαρία μπορεί να γίνει όπως η Ελλάδα. Δηλαδή, "μέτρια δημοκρατική, αλλά μέτρια διεφθαρμένη". Τώρα, λέει, ελπίζουν ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει όπως η Βουλγαρία: φτωχή, αλλά οικονομικά πειθαρχημένη και να μην προκαλεί πολύ μεγάλο χάος στους άλλους.

Μέχρι στιγμής η Βουλγαρία έχει υποστεί τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και της κρίσης του  ευρώ. Η ανεργία έχει φτάσει στο 12%, αλλά αυτό είναι το μισό των επιπέδων στην Ελλάδα και τη Σερβία. Πάνω από ένα εκατομμύριο Βούλγαροι υπολογίζεται ότι ζουν στο εξωτερικό, εργαζόμενοι κυρίως στην Ισπανία και την Ελλάδα. Μερικοί έχασαν τους θέσεις εργασίας τους και γύρισαν σπίτι, αλλά στην πραγματικότητα αυξήθηκε η αξία των εμβασμάτων που αποστέλλονται πίσω μέσω τραπεζών. Το 2008 οι επίσημες εισροές εμβασμάτων ήταν €694 εκατ., πέρυσι έφτασαν στα €774 εκατ.

Ο Μπόικο Μπορίσοφ, ο λαϊκιστής πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, κατηγορείται 

από πολλούς συμπατριώτες του ότι καθοδηγείται 

από τα επιχειρηματικά συμφέροντα. 

Το ΑΕΠ της Βουλγαρίας αυξήθηκε λίγο, στο 1,7% το 2011 και επιβραδύνθηκε στο τρέχων έτος. Από πρόσφατη μελέτη προκύπτει ότι το 30% της οικονομίας είναι ανεπίσημο. Οι Βούλγαροι επίσης είναι απαισιόδοξοι. Μια δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Ανοιχτής Κοινωνίας, διαπίστωσε ότι πάνω από τα δύο τρίτα των Βουλγάρων περιμένουν η οικονομία τους να παραμείνει στο ίδιο επίπεδο ή να επιδεινωθεί κατά τους επόμενους 12 μήνες και ένα γεμάτο 56.7% πιστεύει ότι η κατάσταση στη χώρα είναι "ανυπόφορη".

Η Βουλγαρία είναι η πιο φτωχή χώρα της ΕΕ. Οι μέσες αμοιβές είναι €3.50 την ώρα και ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι μόνο €360. Καθώς το 10% των εξαγωγών της Βουλγαρίας πηγαίνει στην Ελλάδα και οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν το 40% του συνόλου των δανείων, δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι οι Βούλγαροι είναι στο περιθώριο. Αυτό που τους καθιστά ιδιαίτερα νευρικούς, λέει ο Βασίλη Βασίλιεφ, επιχειρηματίας, είναι η εμπειρία του παρελθόντος που, ό, τι συμβαίνει στη Δυτική Ευρώπη, "έρχεται εδώ ένα ή δύο χρόνια αργότερα".

Ο κ. Βασίλιεφ στέλνει οργανωμένες ομάδες εργαζομένων σε άλλες χώρες της ΕΕ, ιδιαίτερα για εποχιακή εργασία. Ανησυχεί ότι η πολιτική πίεση στις εταιρείες να αντικαταστήσουν τους δικούς του εργαζόμενους με εγχώριους ανέργους θα μπορούσε να επηρεάσει την επιχείρησή του και, επομένως, την οικονομία της Βουλγαρίας. Ο κ. Βασίλιεφ πιστεύει ότι η χώρα χρειάζεται ένα σχέδιο για να μείνει έξω από την υπερβολική εξάρτηση από τη ζώνη του ευρώ.

Σε μια περιοχή η αγορά έχει ήδη αλλάξει. Η κατάρρευση του 2008 άφησε τεράστιο αριθμό απώλητων παραθεριστικών κατοικιών κατά μήκος της ακτής της Μαύρης Θάλασσας. Όταν οι κατασκευαστές χρεοκόπησαν, πολλές από αυτές κατέληξαν στα χέρια των τραπεζών. Από τότε, τις αγόρασαν Ρώσοι της μεσαίας τάξης, λέει η Τζβετελίνα Μπορισλάβοβα, τραπεζίτισσα, που έμεινε με χιλιάδες διαμερίσματα.

Πολλοί Βούλγαροι, οι οποίοι δε συμπαθούν την κυβέρνηση του Μπόικο Μπορίσοφ, λαϊκιστή πρωθυπουργού (ο οποίος συζούσε με την κα Μπορισλάβοβα), δυσανασχετούν με το ξέφτισμα της δημοκρατίας. Το Κοινοβούλιο έχει καταστεί  "σφραγίδα", διαμαρτύρεται ο Μπορισλάβ Τσέκοφ, αναλυτής, απηχώντας την πεποίθηση ότι οι επιχειρηματικές ομάδες πίεσης εξασφαλίζουν νόμους που είναι ευνοϊκοί γι αυτούς. Αρκετές χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους πρόσφατα να διαμαρτυρηθούν κατά ενός νόμου για τα δάση, που χαιρετίστηκε από τους κατασκευαστές των χιονοδρομικών κέντρων. Η κυβέρνηση αναγκάσθηκε να τον αποσύρει.

Ίσως το πιο ανησυχητικό είναι η κατάσταση των μέσων ενημέρωσης. Κυρίαρχες εφημερίδες ανήκουν σε τράπεζες ή ισχυρές εταιρείες. Υπάρχει ελάχιστη διερευνητική δημοσιογραφία. Η κυβερνητική διαφήμιση και οι κρατικές εταιρείες είναι μια μεγάλη πηγή εσόδων για τις εφημερίδες, Γι ' αυτό, η αυτο-λογοκρισία είναι στην ημερήσια διάταξη, υποστηρίζει ο εκδότης Βαλερί Τσενκόφ. Αλλά ο Νικολάι Μλαντένοφ,Υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας, λέει ότι αυτό που βρίσκει πιο ενοχλητικό είναι "η συνεχής πτώση της ποιότητας της δημοσιογραφίας". Δεν μπορεί να δει τη σύνδεση της με την αυτολογοκρισία.