CNN - Opinion
- By Roman Gerodimos
Ο ρόλος του κράτους και του δημόσιου τομέα είναι συνήθως στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων μεταξύ αριστεράς και δεξιάς. Ωστόσο, για πρώτη φορά στην πρόσφατη μνήμη, οι πολιτικές γραμμές μάχης στην Ελλάδα δεν είναι μεταξύ της αριστεράς και της δεξιάς, αλλά μεταξύ των εκσυγχρονιστών και των λαϊκιστών, που υπάρχουν στα περισσότερα κόμματα σε όλο το πολιτικό φάσμα.
Μια ριζοσπαστική αλλαγή συμβαίνει στο ελληνικό πολιτικό σύστημα. Οι διαδοχικές διασώσεις και τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόστηκαν κατά τα τελευταία δύο χρόνια έχουν οδηγήσει σε μια θεμελιώδη πολιτική κρίση, που επηρεάζει τόσο τη λειτουργία της κυβέρνησης όσο και το κύρος των βασικών πολιτικών προσώπων και των κομμάτων.
Η κυριακάτικη συζήτηση στο κοινοβούλιο σχετικά με τα τελευταία μέτρα λιτότητας και το πακέτο διάσωσης σημαδεύτηκε από πρωτοφανείς σκηνές έντασης μέσα και έξω από το κτίριο. Το νομοσχέδιο πέρασε, αλλά άφησε δύο ιστορικά κτίρια στο κέντρο της Αθήνας καθώς και τα δύο μεγάλα κόμματα της προσωρινής κυβέρνησης συνασπισμού, υπό κατάρρευση.
 |
Οι συγκρούσεις και οι καταστροφές στο κέντρο της Αθήνας είναι καθημερινό φαινόμενο που συνοδεύουν βαθύτερες αλλαγές του πολιτικού συστήματος |
Ωστόσο, θα ήταν λάθος να αποδώσουμε την καταστροφή της Κυριακής στα μέτρα λιτότητας - παρόμοια γεγονότα έλαβαν χώρα τον Δεκέμβριο του 2008, πολύ πριν να φτάσει στην Ελλάδα οποιαδήποτε συζήτηση για την κρίση χρέους. Εκείνο που αναδεικνύεται από τα γεγονότα αυτά είναι η εδραίωση του εξτρεμισμού στην Ελλάδα και η απόρριψη του κράτους δικαίου.
Ο εξτρεμισμός - τόσο από την άκρα αριστερά όσο κι από την άκρα δεξιά - είναι ορατή σε όλο το δημόσιο βίο: έχει διαποτίσει την πολιτική ρητορική. Αυτό έχει πολώσει τις κοινωνικές ομάδες την μία εναντίον της άλλης. Είναι παρόν στην καθημερινή ομιλία των απλών πολιτών, οι οποίοι καταδικάζουν συλλήβδην, όχι μόνο μεμονωμένους πολιτικούς, αλλά τους θεσμούς της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας συνολικά.
Εκείνο που καταφέρνει η πολιτική της ακραίας λιτότητας είναι να προσφέρει την ιδανική δικαιολογία - την τέλεια κάλυψη - για την περαιτέρω αναπαραγωγή του εξτρεμισμού.
Φαίνεται πως η κοινή γνώμη στην Ελλάδα θα μπορούσε ν' ανεχθεί τη συνεχή και εκτεταμένη καταστροφή του κέντρου της Αθήνας, αλλά δεν θα δεχόταν καμία δράση της αστυνομίας ή του κράτους, που θα έπληττε αυτές τις λίγες εξτρεμιστικές ομάδες που προκαλούν το χάος.
Οι λόγοι για αυτή την αυτοκαταστροφική τάση είναι ιστορικοί και πολιτιστικοί. Προέρχονται από το μεγάλο χάσμα μεταξύ αριστεράς και δεξιάς στην Ελλάδα, το οποίο στην πραγματικότητα πηγαίνει πίσω σχεδόν έναν αιώνα. Δεξιές κυβερνήσεις - είτε εκλεγμένες είτε με επιβολή- κυριάρχησαν στην ελληνική πολιτική για το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα.
Ο στρατός και η αστυνομία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη συγκράτηση του κομμουνισμού και την καταστολή της αριστεράς, με αποκορύφωμα τη στρατιωτική χούντα 1967-1974, που σημάδεψε την ελληνική ψυχοσύνθεση. Στο μυαλό πολλών Ελλήνων η αστυνομική δράση συνδέεται με την καταστολή των θεμελιωδών ατομικών ελευθεριών.
Ωστόσο, αυτό που πολλοί δεν βλέπουν είναι ότι η Ελλάδα έχει φτάσει τώρα στο άλλο άκρο, όπου η έλλειψη του νόμου και της τάξης πλήττει εκείνους που τη χρειάζονται περισσότερο. Η εκτεταμένη φοροδιαφυγή, η οποία δημιουργεί τεράστια ελλείμματα, πονάει τους συνταξιούχους και τα λαϊκά στρώματα. Οι συνεχείς απεργίες και διαμαρτυρίες βλάπτουν τους μετακινούμενους, τους εργαζόμενους και τους τουρίστες. Οι Έλληνες έχουν μια σχέση αγάπης-μίσους με το κράτος - ιστορικά εξαρτώνται από αυτό ενώ πάντα προσπαθούν να το υπονομεύουν.
Ο ρόλος του κράτους και του δημόσιου τομέα είναι συνήθως στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων μεταξύ αριστεράς και δεξιάς. Ωστόσο, για πρώτη φορά στην πρόσφατη μνήμη, οι πολιτικές γραμμές μάχης στην Ελλάδα δεν είναι μεταξύ της αριστεράς και της δεξιάς, αλλά μεταξύ των εκσυγχρονιστών και των λαϊκιστών, που υπάρχουν στα περισσότερα κόμματα σε όλο το πολιτικό φάσμα.
Οι εκσυγχρονιστές υποστηρίζουν τη θέση στην Ελλάδα εντός της ευρωζώνης με κάθε κόστος και ευνοούν τις ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένου ενός μικρότερου και πιο αποτελεσματικού ρόλου του δημόσιου τομέα. Οι λαϊκιστές απορρίπτουν τα πακέτα λιτότητας υποστηρίζοντας ότι θα οδηγήσουν τελικά σε πτώχευση ούτως ή άλλως. Το πρώτο στρατόπεδο έχει αποτύχει μέχρι τώρα να αποδείξει ότι η λιτότητα λειτουργεί. Ωστόσο, το δεύτερο στρατόπεδο δεν προσφέρει καμία εναλλακτική λύση.
Την Κυριακή το βράδυ, η ελληνική τηλεόραση έδωσε δυό ζωντανές μεταδόσεις. Η πρώτη ήταν μέσα από το κτίριο του κοινοβουλίου, που έδειχνε μια αποκομμένη πολιτική τάξη να επιδίδεται στη συνήθη μικρο-πολιτική φαγωμάρα της και να αυτο-συγχαίρεται. Η άλλη μετάδοση έδινε τις συνεχιζόμενες καταστροφικές σκηνές ημι-αποκάλυψης στους δρόμους της Αθήνας. Η αντιπαράθεση δεν θα μπορούσε να ήταν πιο αποκαλυπτική. Έφερε μια ανατριχιαστική ομοιότητα με τις τελευταίες ημέρες της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης της Γερμανίας στη δεκαετία του 1930.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο - το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα αλλάζει και οι επιπτώσεις μπορεί να γίνουν αισθητές σε ολόκληρη την Ευρώπη και τον κόσμο. Η ψηφοφορία της Κυριακής οδήγησε στην εκδίωξη 45 βουλευτών από τρία κόμματα. Κανένα πολιτικό κόμμα δεν έχει πλέον την απόλυτη πλειοψηφία από μόνη της. Πέραν του διεθνούς σκεπτικισμού, ο Έλληνας Πρωθυπουργός κ. Λουκάς Παπαδήμος αντιμετωπίζει κενό εξουσίας στην καρδιά του πολιτικού συστήματος. Ενώ είναι μη εκλεγμένος, έχει μια μοναδική ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει την πολιτική συζήτηση και να αναπροσαρμόσει το πολιτικό σύστημα χρησιμοποιώντας ένα νέο κοινωνικό κίνημα υπέρ της σταθερότητας, της λογικής και της μεταρρύθμισης.
Ο εξτρεμισμός - τόσο από την άκρα αριστερά όσο κι από την άκρα δεξιά - είναι ορατή σε όλο το δημόσιο βίο: έχει διαποτίσει την πολιτική ρητορική. Αυτό έχει πολώσει τις κοινωνικές ομάδες την μία εναντίον της άλλης. Είναι παρόν στην καθημερινή ομιλία των απλών πολιτών, οι οποίοι καταδικάζουν συλλήβδην, όχι μόνο μεμονωμένους πολιτικούς, αλλά τους θεσμούς της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας συνολικά.
Εκείνο που καταφέρνει η πολιτική της ακραίας λιτότητας είναι να προσφέρει την ιδανική δικαιολογία - την τέλεια κάλυψη - για την περαιτέρω αναπαραγωγή του εξτρεμισμού.
Φαίνεται πως η κοινή γνώμη στην Ελλάδα θα μπορούσε ν' ανεχθεί τη συνεχή και εκτεταμένη καταστροφή του κέντρου της Αθήνας, αλλά δεν θα δεχόταν καμία δράση της αστυνομίας ή του κράτους, που θα έπληττε αυτές τις λίγες εξτρεμιστικές ομάδες που προκαλούν το χάος.
Οι λόγοι για αυτή την αυτοκαταστροφική τάση είναι ιστορικοί και πολιτιστικοί. Προέρχονται από το μεγάλο χάσμα μεταξύ αριστεράς και δεξιάς στην Ελλάδα, το οποίο στην πραγματικότητα πηγαίνει πίσω σχεδόν έναν αιώνα. Δεξιές κυβερνήσεις - είτε εκλεγμένες είτε με επιβολή- κυριάρχησαν στην ελληνική πολιτική για το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα.
Ο στρατός και η αστυνομία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη συγκράτηση του κομμουνισμού και την καταστολή της αριστεράς, με αποκορύφωμα τη στρατιωτική χούντα 1967-1974, που σημάδεψε την ελληνική ψυχοσύνθεση. Στο μυαλό πολλών Ελλήνων η αστυνομική δράση συνδέεται με την καταστολή των θεμελιωδών ατομικών ελευθεριών.
Ωστόσο, αυτό που πολλοί δεν βλέπουν είναι ότι η Ελλάδα έχει φτάσει τώρα στο άλλο άκρο, όπου η έλλειψη του νόμου και της τάξης πλήττει εκείνους που τη χρειάζονται περισσότερο. Η εκτεταμένη φοροδιαφυγή, η οποία δημιουργεί τεράστια ελλείμματα, πονάει τους συνταξιούχους και τα λαϊκά στρώματα. Οι συνεχείς απεργίες και διαμαρτυρίες βλάπτουν τους μετακινούμενους, τους εργαζόμενους και τους τουρίστες. Οι Έλληνες έχουν μια σχέση αγάπης-μίσους με το κράτος - ιστορικά εξαρτώνται από αυτό ενώ πάντα προσπαθούν να το υπονομεύουν.
Ο ρόλος του κράτους και του δημόσιου τομέα είναι συνήθως στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων μεταξύ αριστεράς και δεξιάς. Ωστόσο, για πρώτη φορά στην πρόσφατη μνήμη, οι πολιτικές γραμμές μάχης στην Ελλάδα δεν είναι μεταξύ της αριστεράς και της δεξιάς, αλλά μεταξύ των εκσυγχρονιστών και των λαϊκιστών, που υπάρχουν στα περισσότερα κόμματα σε όλο το πολιτικό φάσμα.
Οι εκσυγχρονιστές υποστηρίζουν τη θέση στην Ελλάδα εντός της ευρωζώνης με κάθε κόστος και ευνοούν τις ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένου ενός μικρότερου και πιο αποτελεσματικού ρόλου του δημόσιου τομέα. Οι λαϊκιστές απορρίπτουν τα πακέτα λιτότητας υποστηρίζοντας ότι θα οδηγήσουν τελικά σε πτώχευση ούτως ή άλλως. Το πρώτο στρατόπεδο έχει αποτύχει μέχρι τώρα να αποδείξει ότι η λιτότητα λειτουργεί. Ωστόσο, το δεύτερο στρατόπεδο δεν προσφέρει καμία εναλλακτική λύση.
Την Κυριακή το βράδυ, η ελληνική τηλεόραση έδωσε δυό ζωντανές μεταδόσεις. Η πρώτη ήταν μέσα από το κτίριο του κοινοβουλίου, που έδειχνε μια αποκομμένη πολιτική τάξη να επιδίδεται στη συνήθη μικρο-πολιτική φαγωμάρα της και να αυτο-συγχαίρεται. Η άλλη μετάδοση έδινε τις συνεχιζόμενες καταστροφικές σκηνές ημι-αποκάλυψης στους δρόμους της Αθήνας. Η αντιπαράθεση δεν θα μπορούσε να ήταν πιο αποκαλυπτική. Έφερε μια ανατριχιαστική ομοιότητα με τις τελευταίες ημέρες της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης της Γερμανίας στη δεκαετία του 1930.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο - το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα αλλάζει και οι επιπτώσεις μπορεί να γίνουν αισθητές σε ολόκληρη την Ευρώπη και τον κόσμο. Η ψηφοφορία της Κυριακής οδήγησε στην εκδίωξη 45 βουλευτών από τρία κόμματα. Κανένα πολιτικό κόμμα δεν έχει πλέον την απόλυτη πλειοψηφία από μόνη της. Πέραν του διεθνούς σκεπτικισμού, ο Έλληνας Πρωθυπουργός κ. Λουκάς Παπαδήμος αντιμετωπίζει κενό εξουσίας στην καρδιά του πολιτικού συστήματος. Ενώ είναι μη εκλεγμένος, έχει μια μοναδική ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει την πολιτική συζήτηση και να αναπροσαρμόσει το πολιτικό σύστημα χρησιμοποιώντας ένα νέο κοινωνικό κίνημα υπέρ της σταθερότητας, της λογικής και της μεταρρύθμισης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου