Το πρόβλημα του χρέους: Θα μπορούσε η Αμερική να πάρει το δρόμο της Ελλάδας;

• ΤΙΜΕ in partnership with CNN

• By Fareed Zakaria

Καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει άλλη μία πράξη στο ελληνικό δράμα της, πολλοί παρακολουθούν και αναρωτιούνται, είναι οι ΗΠΑ το επόμενο βήμα; Θα μπορούσε η συζήτησή μας για την οροφή του χρέους να είναι η αρχή μιας κρίσης που θα κάνει τον κόσμο να χάσει την πίστη του στην αμερικανική φερεγγυότητα; Οτιδήποτε θα μπορούσε να συμβεί, αλλά αξίζει να σημειωθεί η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ.
 
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει τρία προβλήματα. Πρώτον, έχει μια μη ανταγωνιστική οικονομία που δεν μπορεί να δημιουργήσει ανάπτυξη. Το κόστος εργασίας είναι πάρα πολύ ακριβό, εξάγει λίγα προϊόντα, και ο λαός της δεν είναι αρκετά πλούσιος για να τροφοδοτήσει μια επέκταση. Αυτό δεν είναι ένα πρόσφατο πρόβλημα. Η  Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ μια οικονομική γεννήτρια.
Η Ελλάδα έχει επίσης μακρά ιστορία πολύ μεγάλου δανεισμού και δεν είναι σε θέση να πληρώσει τα χρέη της. Κατά τα τελευταία 179 χρόνια, είναι σε πτώχευση περίπου στο 50% του χρόνου. Τα χρέη της είναι τεράστια και δεν μπορύν να καταβληθούν με κανένα πιθανό σενάριο. Τέλος, επειδή είναι μέρος της ζώνης του ευρώ, η Ελλάδα δεν έχει τον έλεγχο του νομίσματός της, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να κάνει τα αγαθά της φθηνότερα στις διεθνείς αγορές.


Οι ΗΠΑ, αντίθετα, παραμένουν μία από τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες του κόσμου. Είναι η πατρίδα για να τις κορυφαίες εταιρείες στις πιο προηγμένες βιομηχανίες, φιλοξενεί τις μεγαλύτερες αγορές κεφαλαίου και συνεχίζει να αναπαράγει νέες εταιρείες και, πραγματικά, τελείως νέες βιομηχανίες. Εξάγει τα πάντα, από αεροσκάφη για ψυχαγωγία μέχρι προϊόντα φροντίδας υγείας σε όλο τον κόσμο. Τα δημογραφικά στοιχεία της είναι εντυπωσιακά υγιή: Θα είναι η μοναδική πλούσια χώρα στον κόσμο που θα αυξήσει ουσιαστικά τον πληθυσμό της κατά τα επόμενα 30 χρόνια - γεγονός που σημαίνει περισσότερους νέους εργαζόμενους, παραγωγούς, επιχειρηματίες και φορολογούμενους. Επίσης, έχει τον έλεγχο του νομίσματός της. Τέλος, η πιστωτική ιστορία της Αμερικής είναι άψογη. Οι ΗΠΑ ποτέ δεν αθέτησαν τις οφειλές τους.
 

Ωχ!

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια σειρά από φοβερές επιλογές. Για να πάρει περισσότερα χρήματα και να πληρώσει τα δάνεια και τους λογαριασμούς της, θα πρέπει να κάνει δρακόντειες περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων που θα πνίξουν σίγουρα την οικονομική ανάπτυξη. Η κατάσταση στις ΗΠΑ δεν θα μπορούσε να είναι πιο διαφορετική. Οι λύσεις στα προβλήματα του ελλείμματος της Αμερικής είναι σχετικά άμεσες, σχεδόν απλές.
 
Πάρτε μερικά παραδείγματα. Εάν το Κογκρέσο επρόκειτο να δώσει συνέχεια στις συστάσεις της Επιροπής Simpson-Bowles, θα μειωνώταν το έλλειμμα κατά $3,8 τρις σε 10 χρόνια. Έως το 2015, στις ΗΠΑ θα υπήρχε έλλειμμα που θα ήταν το 2,2% του ΑΕΠ, από τα χαμηλότερα των σημαντικότερων οικονομιών του κόσμου. Αν το Κογκρέσο δεν έκανε τίποτα και άφηνε τις φορολογικές ελαφρύνσεις του Μπους να λήξουν και επέστρεφε στα επιτόκια που υπήρχαν κατά την εποχή του Κλίντον, αυτά θα είχαν δημιουργήσει περίπου $ 3.6 τρις φορολογικά έσοδα κατά την επόμενη δεκαετία και σε μεγάλο βαθμό θα είχαν επιλύσει το βραχυπρόθεσμο πρόβλημα του ελλείμματος.

Η μεγάλη αλήθεια που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ δεν είναι ότι η έλλειψη λύσεων για τα προβλήματά μας, αλλά ότι το πολιτικό μας σύστημα φαίνεται ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Με ένα έλλειμμα τόσο μεγάλο όσο αυτό που αντιμετωπίζουμε, πρέπει να είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να τακτοποιήσουμε τα πράγματα ούτε μέσα από περικοπές δαπανών μόνο, ούτε με φορολογικές αυξήσεις και μόνο. (Οι δαπάνες για την κοινωνική ασφάλιση, Medicare και Medicaid πρόκειται να αυξηθούν από το 10% του ΑΕΠ σήμερα στο 15% μέχρι το 2030. Αυτό είναι απλά μη βιώσιμο.) Κι όμως, φαίνεται ότι τα δύο μέρη έχουν κολλήσει σε εφηβικές φαντασιώσεις, μία αποκλείοντας φορολογικές αυξήσεις, και μία αποκλείοντας οποιαδήποτε σοβαρή περικοπή στις ονομαστικές δαπάνες. Σίγουρα, σε μια χώρα 312 εκατ. οι άνθρωποι θα διαφωνούν. Αλλά για το έλλειμμα, η διαφωνία δεν είναι απλώς θεολογική. Συζητήσεις για χρήματα πάντα επιδέχονται συμβιβασμό. Μπορείτε να διακρίνετε τη διαφορά!
 
Ο κόσμος δεν έχει χάσει την πίστη του στην οικονομία των ΗΠΑ. Οι άνθρωποι δανείζουν χρήματα στην Αμερική φθηνότερα από ό, τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα. Οι χρηματιστηριακές αγορές μας εξακολουθούν να είναι ισχυρές. Οι εταιρείες μας συνεχίζουν να αναπτύσσονται. Όμως, όπως μπορείτε να παρακολουθήσετε το επικίνδυνο δειλό παιχνίδι στην Ουάσιγκτον, είναι εύκολο να συμπεράνετε ότι οι ΗΠΑ έχασαν μια σοβαρή κυβερνώσα τάξη και έχει γίνει ένας τόπος όπου η ιδεολογία και η από ριαδιοφώνου ρητορική έχουν αντικαταστήσει τις δραστηριότητες της διακυβέρνησης. Το ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θεωρείται ότι παίζουν παιχνίδια με τη δανειοληπτική ικανότητα της Αμερικής, δεν είναι απλά μία τρομερή δημόσια πολιτική, αλλά, επίσης, όπως ο Richard Stengel επισήμανε στο προηγούμενο τεύχος του TIME, σχεδόν σίγουρα αντισυνταγματική.
Αυτή τη στιγμή, θα μπορούσαμε να μάθουμε πραγματικά κάτι από την Ελλάδα. Η σημερινή ελληνική κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει μέχρι τώρα τα προβλήματά της και να ξεκινήσει μια σειρά από περικοπές δαπανών, αυξήσεις φόρων και πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων. Αυτό που έχει προταθεί επισκιάζει οποιοδήποτε ενδεχόμενο στις ΗΠΑ. Και η ελληνική κυβέρνηση έχει περάσει το πρόβλημα στους ανθρώπους της με υπομονή και επιμονή, χωρίς να υποθάλπει το λαϊκίστικο συναίσθημα - παρά τις οχλοκρατικές ταραχές στους δρόμους. Έχει, επίσης, ενεργοποιήσει ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα για να καταστεί η οικονομία πιο ανταγωνιστική.
Από αυτή την άποψη, η Αμερική δεν είναι σαν την Ελλάδα σε όλα, δυστυχώς.