Δημοσιευστε στο Blog

Σχολιάστε όπως εσείς κρίνετε τις αναρτήσεις μας κάνοντας κλικ στην επιλογή "σχόλια" κάτω από κάθε ανάρτηση ή στείλτε το άρθρο σας στο email: giangais@aol.com

Παρασκευή 24 Ιουνίου 2011

Ένα έντονο προηγούμενο για την Ελλάδα

  • International Herald Tribune
  • BY CHARLES NEWBERY AND ALEXEI BARRIONUEVO 

10 χρόνια μετά την πτώχευσή της, η Αργεντινή παραμένει αποκλεισμένη από τις πιστωτικές αγορές

''Μια πτώχευση δεν είναι δωρεάν. Πρέπει να πληρώσεις τις συνέπειες, και για μεγάλο χρονικό διάστημα.''

Πριν από μια δεκαετία, η Αργεντινή κατρακύλησε προς την οικονομική κατάρρευση, οι τράπεζες κλείστηκαν πίσω από μεταλλικές μπάρες για να κρατήσουν μακριά τους διαδηλωτές που ζητούσαν πρόσβαση στις αποταμιεύσεις μιας ζωής.
"Κλέφτες'' φώναζαν κάποιοι, χτυπώντας με σφυριά.
Ήταν μια άσχημη στιγμή για την Αργεντινή, καθώς εγκατέλειπε ένα πείραμα με την πρόσδεση του πέσο με το δολάριο, πάγωνε τους τραπεζικούς λογαριασμούς και άφηνε ανεξόφλητα 100 δισ. δολάρια ως επί το πλείστον εξωτερικό χρέος .
Σήμερα, οι μεταλλικές μπάρες έχουν φύγει. Αλλά οι εξουθενωτικές επιπτώσεις της πτώχευσης και της υποτίμησης του νομίσματος της Αργεντινής εξακολουθούν να υπάρχουν. Και τώρα, καθώς η Ελλάδα ταλαντεύεται προς την κατεύθυνση μιας πιθανής πτώχευσης, τα μαθήματα της Αργεντινής θα μπορούσαν να είναι διδακτικά.
Για ένα πράγμα, μια δεκαετία αργότερα, η Αργεντινή δεν είναι ακόμη σε θέση να εισέλθει εκ νέου στην παγκόσμια πιστωτική αγορά.
''Μια πτώχευση δεν είναι δωρεάν,''είπε ο Jaime Abut, σύμβουλος επιχειρήσεων στο Ροζάριο, μια πόλη βορειοδυτικά του Μπουένος Άιρες. ''Θα πρέπει να πληρώσεις τις συνέπειες, και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Αργεντινή δεν θεωρείται πλέον μια σοβαρή χώρα.''
Αν μη τι άλλο, λένε οι οικονομολόγοι, οι προοπτικές στην Ελλάδα θα μπορούσαν να αποδειχθούν χειρότερες. Η Αργεντινή ήταν, και είναι, ένας μεγάλος εξαγωγέας γεωργικών προϊόντων, και διαθέτει πλεόνασμα εξωτερικού εμπορίου. Το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής οικονομίας είναι οι υπηρεσίες, ιδιαίτερα στον τουρισμό, και η Ελλάδα έχει διαρκώς εμπορικό έλλειμμα.
Matilde Adorno, διευθύντρια σε ένα εργοστάσιο κοστουμιών όπου οι εργαζόμενοι πήραν τον έλεγχο στην κορύφωση της κρίσης της Αργεντινής. ''Σήμερα έχουμε πολλή δουλειά, τόσο πολύ που δεν μπορούμε να καλύψουμε τις παραγγελίες,''είπε.
Επιπλέον, κατά τη στιγμή της πτώχευσης, η Αργεντινή είχε ένα δημοσιονομικό έλλειμμα του 3,2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Το δημοσιονομικό έλλειμμα στην Ελλάδα το περασμένο έτος ήταν 10,5 % του ΑΕΠ και ως ποσοστό του ΑΕΠ, το χρέος στην Ελλάδα είναι 150 % πολύ χειρότερο από αυτό που είχαν στην Αργεντινή - 54 % - κατά την πτώχευση.
Αλλά ίσως η μεγαλύτερη δέσμευση για την Ελλάδα είναι ότι μοιράζεται ένα κοινό νόμισμα, το ευρώ, με τα άλλα ευρωπαϊκά έθνη. Και έτσι, αν δε συμβεί το αστάθμητο και άνευ προηγουμένου βήμα να φύγει από τη ζώνη του ευρώ, η Ελλάδα δεν έχει πρόσβαση σε ένα μεγάλο εργαλείο - την υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος-που είχε βοηθήσει την Αργεντινή τον καιρό της οικονομικής της θύελλα.
''Το μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι έχουν ένα ισχυρό νόμισμα, πολύ ισχυρότερο σε σχέση με την παραγωγικότητά τους,''δήλωσε ο Eric Ritondale, ανώτερος οικονομολόγος στην EconViews, μια οικονομική εταιρεία συμβούλων στο Μπουένος Άιρες.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, επιδιώκοντας να δαμάσει τον υπερπληθωρισμό, η Αργεντινή είχε δέσει την αξία του πέσο έναντι του αμερικανικού δολαρίου - μια στρατηγική ''μετατρεψιμότητας'' που αποδείχθηκε μη βιώσιμη, λόγω της παγκόσμιας αύξησης των επιτοκίων. Η χώρα ιδιωτικοποίησε πολλές βιομηχανίες, οι οποίες οδήγησαν σε υψηλό ποσοστό ανεργίας, αλλά επίσης έκανε την οικονομία της Αργεντινής πιο αποτελεσματική. (Στην Ελλάδα, ο δημόσιος τομέας που αντιπροσώπευε περίπου το 40 τοις εκατό της οικονομίας πριν την κρίση του χρέους που ξεκίνησε πέρυσι, βρίσκεται σήμερα κάτω από ισχυρή πίεση για ιδιωτικοποιήσεις.)
Μέχρι το 1999, ωστόσο, ήταν σαφές για τους περισσότερους οικονομολόγους ότι η Αργεντινή βάδιζε σταθερά προς την πτώχευση και την υποτίμηση . Ο αριθμός των ανθρώπων κάτω από το όριο της φτώχειας αυξανόταν - εκτοξεύτηκε πάνω από το 50 % του πληθυσμού το 2002-και η ανεργία ήταν στα ύψη.
Όπως με την Ελλάδα τώρα, τις κοινωνικές εντάσεις αυξήθηκαν. Υπήρχαν οκτώ γενικές απεργίες στην Αργεντινή το 2001, που χαρακτηρίστηκαν από λεηλασίες και χιλιάδες οδοφράγματα. Τεράστιες ουρές σχηματίζονταν έξω από πολλές ευρωπαϊκές πρεσβείες, καθώς τα κύματα των αργεντίνων εγκατέλειπαν τη χώρα τους.
''Οι άνθρωποι πωλούσαν τα πάντα και μετακόμιζαν στην Ισπανία, και έπαιρναν θέσεις εργασίας για να κάνουν οτιδήποτε, επειδή πίσετυαν ότι αυτή η χώρα δεν είχε καμία ελπίδα,''υπενθύμισε ο Daniel Kerner, αναλυτής της Eurasia Group, μιας εταιρείας συμβούλων για τον πολιτικό κίνδυνο.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός του προέδρου Fernando de la Rua άρχισε να χάνεται, και ο ίδιος παραιτήθηκε στις 21 του Δεκέμβρη 2001, προσπαθώντας να ξεφύγει από το γραφείο του εκτελεστικού κτηρίου της κυβέρνησης με ελικόπτερο καθώς μια εξέγερση ξέσπασε στη συνέχεια. Κατά τη διάρκεια των επόμενων 10 ημερών, τέσσερις πρόεδροι ανέλαβαν την εξουσία και στη συνέχεια γρήγορα παραιτήθηκαν πριν από έναν πέμπτο, τον Eduardo Duhalde, που κήρυξε την υποτίμηση του νομίσματος. Λίγο καιρό αργότερα, το Κογκρέσο ενέκρινε επίσημα την αθέτηση του χρέους που ήταν πλέον μια ντε φάκτο πραγματικότητα.
Το 2003 ο Néstor Kirchner εξελέγη για να αντικαταστήσει τον προσωρινό πρόεδρο, κ. Duhalde. Ο κ. Kirchner ξεκίνησε ένα νέο οικονομικό μοντέλο - ένα που η σύζυγός του, σημερινή πρόεδρος της Αργεντινής, Cristina Fernandez de Kirchner, συνεχίζει να ακολουθεί και σήμερα. Πυλώνες της είναι η διατήρηση ενός ασθενούς νομίσματος για την προώθηση των εξαγωγών και την αποθάρρυνση των εισαγωγών, και η διατήρηση του δημοσιονομικού και εμπορικού πλεονάσματος που μπορούν να αξιοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης και την αποπληρωμή του χρέους.
Τη στρατηγική αυτή βοήθησε η αύξηση των παγκόσμιων τιμών των βασικών γεωργικών προϊόντων. Για την Αργεντινή, μια σημαντική παραγωγός σόγιας, το κύμα των βασικών προϊόντων ήταν ένα απροσδόκητο καλό. Οι τιμές της σόγιας έχουν αυξηθεί σε περίπου 500 δολάρια ο τόνος σήμερα από 200 δολάρια το τόνο το 2003.
Στην Ελλάδα, με λίγες εξαγωγές γεωργικών προϊόντων, δεν μπορούμε να περιμένουμε ένα παρόμοιο αναπάντεχο γεγονός. Όμως, οι οικονομολόγοι λένε ότι μπορούν να ωφεληθούν από το παράδειγμα της Αργεντινής σχετικά με την αναδιάρθρωση του χρέους - κυρίως επιδιώκοντας να αποφύγει την επανάληψη.
Η κυβέρνηση της Αργεντινής περίμενε μέχρι το 2005, όταν η οικονομία της ήταν ήδη σε ανάκαμψη, για τη διεξαγωγή της πρώτης από τις δύο αναδιαρθρώσεις χρέους. Μη κυβερνητικοί ξένοι επενδυτές - στους μεγαλύτερους περιλαμβάνονται τα συνταξιοδοτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα από την Ιταλία, την Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες - υπέστησαν το καλούμενο "κούρεμα",  κόστους δύο τρίτα των επενδύσεων τους.
Συγκεκριμένα, ένας πιστωτής που πληρώθηκε στο σύνολό του -το 2006 - ήταν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στο οποίο η Αργεντινή όφειλε $ 9,8 δις που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1990.
Ένα μάθημα για την Ελλάδα είναι ''ενώ οι εμπορικοί πιστωτές αναμένεται να υποστούν ένα κούρεμα, οι επίσημοι πιστωτές, όπως το ΔΝΤ δεν είναι πρόθυμοι να το υποστούν,''δήλωσε ο Robert S. Koenigsberger, επικεφαλής επενδύσεων με την Gramercy, διαχειριστής επενδύσεων σε αναδυόμενες αγορές . Τα αρχικά $ 3 δις ομόλογα αργεντίνικου χρέους που κατείχε η Gramercy "κουρεύτηκε" στην τιμή των 1,5 δισ. δολαρίων.
''Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο οι εμπορικοί πιστωτές παίρνουν μειωμένη εξασφάλιση και φέρουν το κύριο βάρος αυτών που απέτυχαν να διασώσουν,''είπε ο κ. Koenigsberger.
Από την εξόφληση του ΔΝΤ και μετά, η Αργεντινή δεν έχει δανειστεί από το ταμείο. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις Kirchner να αποφύγουν τη χαρακτηριστική αυστηρή συνταγή του οργανισμού για τη μείωση των κρατικών δαπανών.
Για την Ελλάδα, η οποία συμφώνησε το περασμένο έτος για τη μείωση των κρατικών δαπανών ως προϋπόθεση ένα πακέτο διάσωσης από το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα μέτρα λιτότητας είναι πλέον μια μεγάλη πηγή κοινωνικού διχασμού.
Η αργεντίνικη κυβέρνηση διατήρησε ισχυρές επιδοτήσεις στην ενέργεια και κάποια τρόφιμα για να αποφευχθεί η λαϊκή δυσαρέσκεια - μέτρα που θα ήταν ανάθεμα για το νομισματικό ταμείο. Αλλά και πάλι, είναι οι υψηλές τιμές των βασικών προϊόντων που έχουν βοηθήσει την κ. Kirchner να διατηρήσει τη δημοτικότητά της στην πατρίδα μέσω των γενναιόδωρων κυβερνητικών δαπανών.
Για να είμαστε ακριβείς, η Αργεντινή έχει προσπαθήσει να θέσει τις βάσεις για να ξεκινήσει το δανεισμό και πάλι από τις παγκόσμιες αγορές.
Μία μεγάλη εκκρεμμότητα θα ήταν η διευθέτηση χρέους ύψους περίπου 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων που χρωστάει ακόμα σε εθνικούς πιστωτές της Λέσχη των Παρισίων - μια ομάδα από 19 χώρες με μερικές από τις μεγαλύτερες οικονομίες. Ο Αργεντινός υπουργός Οικονομίας, Amado Boudou, είπε ότι η χώρα του αναμένει την επίτευξη λύσης μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
Ακόμη και αν η Αργεντινή μπορεί να επιστρέψει στις παγκόσμιες αγορές χρέους, εν τούτοις, οι αναλυτές λένε ότι θα έπρεπε πιθανότατα να πληρώσει τα επιτόκια στο διπλάσιο από αυτά που καταβάλλονται από τη γείτονά της Βραζιλία, της οποίας τα 10-ετή ομόλογα έχουν τώρα απόδοση μόλις κάτω από 4% .
Παρά τις χρηματοδοτηκές προκλήσεις , η οικονομία της Αργεντινής αυξάνεται κατά περισσότερο από 8% το χρόνο από το 2003, και πολλές βιομηχανίες έχουν επωφεληθεί από την υποτίμηση. Η Αργεντινή άρχισε και πάλι τις εξαγωγές αυτοκινήτων στη Βραζιλία. Ο τουρισμός έχει ανθίσει από μια εισροή Βραζιλιάνων και άλλων ξένων.
Ο Miguel Faraoni, ο οποίος είναι επικεφαλής της Faraoni y LoMenzo, μιας εταιρίας κατασκευής παιχνιδιών στο Μπουένος Άιρες, είπε ότι δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί στη δεκαετία του 1990, όταν η παραγωγή παιχνιδιών της Αργεντινής έπεσε σε μια πλημμύρα κινεζικών προϊόντων. Προχώρησε σε πτώχευση γύρω στο 2001 όταν απασχολύσε μόλις 6 εργαζόμενους, από τους 30 το 1990.
Σήμερα έχει 40 εργαζόμενους, και η βιομηχανία παιχνιδιών της Αργεντινής έχει το 40 % μερίδιο των εγχώριων πωλήσεων, πάνω από το 10% του 2001. ''Εργαζόμαστε 24 ώρες την ημέρα για να καλύψουμε την εγχώρια ζήτηση,''είπε ο κ. Faraoni.
Το Brukman, ένα εργοστάσιο που κατασκευάζει αντρικά κουστούμια, επέζησε μετά που πήραν τον έλεγχο οι εργαζόμενοι το 2002, όταν οικογένεια των ιδιοκτητών αποφάσισε να το εγκαταλείψει. Μετά από αψιμαχίες με την αστυνομία, οι εργάτες κέρδισαν τελικά το δικαίωμα να σχηματίσουν ένα συνεταιρισμό.
''Ζούσαμε στο τρόμο των αλλαγών στα τέλη του 1990, ότι θα χάσουμε τις δουλειές μας,''είπε η Matilde Adorno, 68, διευθύντρια.''Σήμερα έχουμε πολλή δουλειά, τόσο πολύ που δεν μπορούμε να καλύψουμε τις παραγγελίες''
Στο τέλος, η Αργεντινή μπορεί να έχει να διδάξει στην Ελλάδα ένα ακόμα μάθημα: τον κίνδυνο της μοιρολατρίας.
''Πολλοί άνθρωποι έλεγαν ότι η Αργεντινή δεν θα ανακάμψει, ότι ποτέ το πέσος δε θα ανακτούσε την αξία του, ότι αυτή η χώρα ήταν καταδικασμένη,''είπε ο κ. Kerner, αναλυτής. ''Και αυτό δεν συνέβη.''

1 σχόλιο:

  1. Κάποιοι εδώ πέρα κάθε μέρα μας λένε μονότονα "να μην πληρώσουμε τίποτα, δε χρωστάμε τίποτα, να κάνουμε στάση πληρωμών να ησυχάσουμε. Αυτό δεν έκανε η Αργεντινή;" Γι αυτό λοιπόν καλά είναι να δει κανείς τι ακριβώς σημαίνει στάση πληρωμών, τι έγινε στην Αργεντινή και το κυριότερο γιατί η δική μας περίπτωση είναι πιο δύσκολη και πιο επικίνδυνη από τη δική τους. Και τέλος, τι μας διδάσκει η περίπτωση της Αργεντινής;

    ΑπάντησηΔιαγραφή