Ανοδικά, αλλά ακόμη όχι εκτός κινδύνου

• The Economist

Τι διαφορά μέσα σε ένα χρόνο. Τον περασμένο Μάιο η Ελλάδα φαινόταν ότι θα έβγαινε από το ευρώ. Οι μεταρρυθμίσεις δεν προχωρούσαν ενώ πολιτικές συγκρούσεις και βίαιες διαδηλώσεις είχαν εξαντλήσει την υπομονή των πιστωτών. Μια εκλογική μάχη απέτυχε να καταλήξει σε ξεκάθαρο νικητή. Οι Αθηναίοι έκρυβαν τα ευρώ στα σεντούκια και κάτω από τα στρώματά τους εν μέσω φόβων αστάθειας και χαοτικής επιστροφής στη δραχμή.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε ύφεση, αλλά η ανάκαμψη μπορεί να είναι κάπου τη γωνία. Η απειλή της «Grexit» από το ευρώ έχει υποχωρήσει. Τα hedge funds προσκολλώνται στα κρατικά ομόλογα και τις τραπεζικές μετοχές. Κάποιος έχει δώσει σάρκα και οστά σε μια επένδυση στην ελληνική εταιρεία ενέργειας. Τα κονδύλια της διάσωσης ρέουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη μεταρρυθμίσεις "ορόσημα". Η Ελλάδα αναμένεται να καταγράψει ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού (δηλαδή, προ τόκων) της τάξης του 0,5% του ΑΕΠ. Η οικονομία πρέπει να αναπτυχθεί λίγο το 2014 και περισσότερο από 2% το 2015.

Αυτό το καλοκαίρι μπορεί να δούμε ένα ρεκόρ 17 εκατ. τουριστών να συνωστίζονται στις ελληνικές παραλίες. Οι κρατήσεις από τη Γερμανία και τη Ρωσία είναι στα ύψη, λένε οι ταξιδιωτικοί πράκτορες. Μια αναμενόμενη αύξηση ύψους €1,5-2 δις στα έσοδα από τον τουρισμό θα δώσει στον προϋπολογισμό μια ώθηση, έστω κι αν πολλοί ξενοδόχοι αγωνίζονται για την εξυπηρέτηση των τραπεζικών τους χρεών. Οι Ελληνες εργολάβοι αναμένεται να επαναλάβουν τις εργασίες τους το φθινόπωρο στα ύψους €6 δις χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα αυτοκινητοδρόμων που βρίσκονται σε στασιμότητα λόγω της κρίσης. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει 30.000 θέσεις εργασίας.

Τα Ελληνικά νησιά αναμένεται να αποτελέσουν σημαντικό πόλο 

έλξης εκατομμυρίων τουριστών φέτος το καλοκαίρι

Οι ιδιωτικοποιήσεις βρίσκεται σε εξέλιξη μετά από αρκετές λανθασμένες εκκινήσεις. Ο ΟΠΑΠ, το μονοπώλιο τυχερών παιχνιδιών του κράτους, πωλήθηκε για € 712 εκατ. σε κοινοπραξία Ελλήνων και της Ανατολικοευρωπαίων επενδυτών. Η Gazprom αναμένεται να υποβάλει προσφορά για τη ΔΕΠΑ, το μονοπώλιο φυσικού αερίου. Η Sintez, ιδιωτική ρωσική εταιρεία ενέργειας, και η Socar, κρατική επιχείρηση παραγωγής φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν, συναγωνίζονται για το ΔΕΣΦΑ, διανομέα φυσικού αερίου.

Ο Αντώνης Σαμαράς, ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός, ακούστηκε σίγουρος κατά την επίσκεψή του στο Πεκίνο, ότι οι κινεζικές επενδύσεις έρχονται. Η Cosco, η υπό κρατικό έλεγχο ναυτιλιακή εταιρία που μισθώνει τον τερματικό σταθμό κοντέϊνερς στο λιμένα της Αθήνας τον Πειραιά, θέλει να αγοράσει τον ΟΛΠ, ιδιοκτήτη του λιμανιού του Πειραιά. Ορισμένοι σύμβουλοι λυπούνται για την έλλειψη ενδιαφέροντος από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά κάποιοι λένε ότι, λόγω της μερικής πτώχευσης του τελευταίου έτους, "η Ελλάδα έχει γίνει μια περιφερειακή αγορά πάρα πολύ επικίνδυνη για τις δυτικές εταιρείες."

Ο κ. Σαμαράς έχει καταφέρει να διατηρήσει τον ετερόκλητο κυβερνητικό συνασπισμό υπό έλεγχο. Το ΠΑΣΟΚ και η Δημοκρατική Αριστερά έχουν αποδεχθεί ακόμη και βαθιές περικοπές στις δαπάνες για την υγεία και την διαβίωση και τώρα απώλειες θέσεων εργασίας για τους δημοσίους υπαλλήλους. Κατηγορούν γι αυτά την ΕΕ και το ΔΝΤ. "Η τρόικα (ΕΕ, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ) κρατάει στα χέρια της όλα τα χαρτιά-δεν μπορείς να διαπραγματευτείς μαζί τους", δήλωσε ο Αντώνης Μανιτάκης, υπουργός Δημόσιας Διοίκησης, που εκπροσωπεί τη Δημοκρατική Αριστερά, αφού συμφώνησε να περικόψει 25.000 θέσεις στο δημόσιο τομέα μέχρι το τέλος του έτους. Οι διαδηλώσεις στους δρόμους έχουν ξεθωριάσει.

Ωστόσο, η κρίση έχει αφήσει μια φοβερή κληρονομιά. Πεντέμιση χρόνια ύφεσης έχουν εξαφανίσει πάνω από το 25% της παραγωγής και περισσότερο από ένα εκατομμύριο θέσεις στον ιδιωτικό τομέα. Δεκάδες χιλιάδες εμπόρων λιανικής πώλησης και μικρών κατασκευαστών έχουν πέσει έξω. Η ανεργία βρίσκεται πάνω από 27%, ύψος ρεκόρ. Για τους νέους πάνω από 60%. Με τις θέσεις εργασίας να εξαφανίζονται, η μετανάστευση από ειδικευμένους νέους Έλληνες αυξάνεται. Πάνω από 34.000 έφυγαν για τη Γερμανία το περασμένο έτος, 43% πιο πολλοί σε σχέση με το 2011. Η φτώχεια έχει διευρυνθεί, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές. Το ποσοστό αυτοκτονιών έχει διπλασιαστεί μέσα σε τρία χρόνια.

Ο Γιάννης Στουρνάρας, ο υπουργός Οικονομικών, αναφέρει ότι η Ελλάδα έχει καλύψει τα δύο τρίτα του €13,5 δις προγράμματος περικοπών των δαπανών και αυξήσεων φόρων, αλλά και το υπόλοιπο ένα τρίτο θα είναι σκληρό. "Είναι σαν να τρέχεις έναν μαραθώνιο: έχεις ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέρος της απόστασης, αλλά συγχρόνως άρχισες να κουράζεσαι".