- Spiegel Online
Το άνοιγμα της δίκης των νεοναζί του NSU τη Δευτέρα προσφέρει μια ευκαιρία στη Γερμανία να αντιμετωπίσει την παρουσία των βίαιων ακροδεξιών και το ρατσισμό στα θεσμικά της όργανα. Δεδομένου ότι η υπόθεση ήρθε στο φως το 2011, οι αντι-ναζιστικές ομάδες προειδοποιούν ότι η έλλειψη πραγματικών αλλαγών σημαίνει ότι η χώρα κινδυνεύει να χάσει αυτή την ευκαιρία.
Τέσσερις φερόμενοι συνεργοί θα είναι δίπλα της στο εδώλιο του κατηγορουμένου στη δίκη μαμούθ, στην οποία θα κληθούν να καταθέσουν πάνω από 600 μάρτυρες. Υπολογίζεται ότι η δίκη θα διαρκέσει συνολικά 84 μέρες, αλλά μπορεί να μην είναι αρκετές. Υπάρχουν 80 συν-ενάγοντες από τις οικογένειες των θυμάτων - οκτώ άνδρες τουρκικής καταγωγής, ένας άνδρας ελληνικής καταγωγής, και ένας Γερμανός αστυνομικός.
Η υπόθεση έχει θορυβήσει 3 εκατομμύρια κατοίκους της χώρας, τουρκικής καταγωγής και έφερε σε τεράστια αμηχανία τη Γερμανία, λόγω σειράς λαθών που έγιναν από την αστυνομία και τις αρχές ασφαλείας, που είναι εκτεθειμένες σε κατηγορίες για θεσμικό ρατσισμό και ότι αρνούνταν να δουν την απειλή του ακροδεξιού εξτρεμισμού.
Την περασμένη εβδομάδα, η Γερμανία ζήτησε συγγνώμη για τα λάθη αυτά στο πλαίσιο του Συμβουλίου των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Γενεύη, περιγράφοντας τις δολοφονίες ως "χωρίς αμφιβολία μία από τις χειρότερες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Γερμανία την τελευταία δεκαετία."
Η Καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ ζήτησε συγγνώμη από τα θύματα, σε επίσημη τελετή στο Βερολίνο το περασμένο έτος.
Η έναρξη της δίκης καθυστέρησε κατά τρεις περίπου εβδομάδες, λόγω της διαμάχης για την κατανομή των θέσεων για τα μέσα ενημέρωσης. Σε πρώτη φάση σε κανέναν Τούρκικο ειδησεογραφικό οργανισμό δε δόθηκε άδεια εισόδου, πράγμα που προκάλεσε σάλο, που απείλησε να αμαυρώσει περαιτέρω τη φήμη της Γερμανίας.
"Φωτογράφιζαν τον πατέρα μου καθώς πέθαινε"
Η δολοφονίες-εκτελέσεις, όλες με το ίδιο πιστόλι Τσέσκα Μπράουνιγκ, διεξήχθησαν σε διάφορες πόλεις σε όλη τη Γερμανία μεταξύ του 2000 και 2007. Η αστυνομία ποτέ δεν εξέτασε σοβαρά ότι το κίνητρο μπορεί να ήταν ο ρατσισμός, ενώ αντίθετα υπήρχαν υπόνοιες ότι τα θύματα, στα οποία περιλαμβάνονται ένας πωλητής λουλουδιών, ένας παντοπώλης και ένας μερικής απασχόλησης ράφτης, είχαν δεσμούς με τις εγκληματικές συμμορίες.
 |
"Το πρόβλημα ονομάζεται ρατσισμός" έγραφε το πανό στη διαδήλωση
του περασμένου Νοεμβρίου για τα θύματα του NSU |
"Μια εξήγηση είναι ότι η προκατάληψη εναντίον των ξένων και των Τούρκων είναι βαθιά ριζωμένη στο μυαλό των ανθρώπων", δήλωσε η Σιμσέκ. "Αυτό επηρέασε την έρευνα για χρόνια και την οδήγησε προς λάθος κατεύθυνση."
Οι υποθέσεις εξιχνιάστηκαν μόνο κατά τύχη, και όχι πριν το Νοέμβριο του 2011, όταν δύο μέλη της ομάδας, ο Ούβε Μπένχαρντ και Ούβε Μούντλος, αυτοκτόνησαν αφού η αστυνομία τους εγκλώβισε μετά από μια ληστεία τράπεζας, μία από τις 15 που έκαναν, με τις οποίες χρηματοδοτούνταν επί χρόνια, ενώ ζούσαν στη Γερμανία ανενόχλητοι από την αστυνομία.
Η αστυνομία βρήκε το όπλο του φόνου, ένα Τσέσκα, σε ένα διαμέρισμα στο Zwickau, όπου έμεναν οι δύο άνδρες με τη Τσέπε επί τρία χρόνια. Μόλις η Τσέπε άκουσε για τις αυτοκτονίες έβαλε φωτιά στο διαμέρισμα. Όταν έφυγε, παρέδωσε τις δύο γάτες της σε έναν γείτονα, αλλά δεν κατάφερε να βοηθήσει μια ηλικιωμένη κυρία με ειδικές ανάγκες, που ζούσε σε άλλο διαμέρισμα του φλεγόμενου κτιρίου. Η Τσέπε κατηγορείται επίσης για εμπρησμό και απόπειρα δολοφονίας.
Θα μιλήσει τελικά η Τσέπε;
Η ίδια παραδόθηκε στην αστυνομία λίγες ημέρες αργότερα, μετά την αποστολή ενός DVD σε εφημερίδες και μουσουλμανικές ομάδες στις οποίες το NSU ανέλαβε την ευθύνη για όλες τις δολοφονίες και για μια βομβιστική επίθεση στην περιοχή της Κολωνίας, όπου ζουν πολλοί Τούρκοι και με στην οποία τραυματίστηκαν 22 άτομα το 2004. Η ταινία έδειχνε την αναλγησία της ομάδας, περιλαμβάνοντας βίντεο κλιπ κινουμένων σχεδίων του Ροζ Πάνθηρα, που διανθίζονταν με φωτογραφίες από κάποια από τα θύματα που δολοφονήθηκαν να βρίσκονται μέσα σε λίμνες αίματος.
Φωτογραφίες με το ανέκφραστο πρόσωπο της Τσέπε που διέθετε η αστυνομία υπήρχαν συχνά στα πρωτοσέλιδα από τον Νοέμβριο του 2011. Η Τσέπε, που ήταν ερωτευμένη τόσο με τον Μπένχαρντ όσο και με τον Μούντλος, μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να καταθέσει σχετικά με τα εγκλήματα.
Το δικαστήριο θα ρίξει φως σε κάθε γωνιά της ζωής της. Η μητέρα της, ο ξάδελφός της, οι γονείς των Μπένχαρντ και Μούντλος, οι νεοναζί σύντροφοί της, οι πληροφοριοδότες και οι αστυνομικοί θα περάσουν από το έδρανο του μάρτυρα για να βοηθήσουν να πέσει φως στο ποια ήταν τα κίνητρα για την NSU και πώς ήταν σε θέση να αποφεύγουν την αστυνομία για τόσο πολύ καιρό και με τέτοια προφανή ευκολία. Αν σπάσει τη σιωπή της θα είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές της δίκης.
 |
Οι τρεις νεο ναζί παρά τα εγκλήματά τους συνέχιζαν μία φυσιολογική ζωή
που περιελάμβανε και διακοπές στις ακτές της Βαλτικής |
Η δίκη θα εκθέσει στο ευρύτερο κοινό τις θεσμικές ελλείψεις που έχουν έρθει στο φως από τις κοινοβουλευτικές έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη από το περασμένο έτος - οι περιφερειακές υπηρεσίες ασφαλείας είναι κατακερματισμένες και υπερβολικά γραφειοκρατικές, λένε οι ειδικοί. Κρίσιμες πληροφορίες είτε δεν αξιοποιούνται είτε δεν μοιράζονται μεταξύ των υπηρεσιών. Χάθηκαν ευκαιρίες για να συλλάβουν το τρίο, το οποίο αισθανόταν αρκετά ασφαλές ώστε να περνά αρκετές διακοπές σε γραφικές γερμανικές ακτές της Βαλτικής Θάλασσας.
Η εγχώρια υπηρεσία πληροφοριών, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για την Προστασία του Συντάγματος, η οποία διατηρεί ένα σκοτεινό δίκτυο πληροφοριοδοτών νεοναζί, έχει δεχτεί ιδιαίτερα σκληρή κριτική, που έχει να κάνει με την πολυδιάσπαση των φακέλων σχετικά με το NSU λίγο μετά την αποκάλυψη της ομάδας το 2011.
Ο πρόεδρός της, Χάινς Φρομ, έφυγε το περασμένο έτος. Πολλά ακόμη κεφάλια έπεσαν αλλά αυτός ήταν ο πιο ψηλά ιστάμενος που ξηλώθηκε. Η κυβέρνηση απάντησε στις αποτυχίες με τη δημιουργία ενός κεντρικού μητρώου των νεοναζί και μιας νέας υπηρεσίας κατά του εξτρεμισμού η οποία, ωστόσο, δεν εστιάζει μόνο στην ακροδεξιά, αλλά και στην αριστερή και ξένη τρομοκρατία.
Η ανακάλυψη του NSU δεν προκάλεσε μεγάλη αλλαγή
Αλλά ακόμη και αν η δίκη του Μονάχου αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον, οι καθημερινοί ξυλοδαρμοί, ο εκφοβισμός και την κακοποίηση των μεταναστών από τους νεοναζί στη Γερμανία θα συνεχιστεί, λένε οι αγωνιστές κατά του ρατσισμού και οι άνθρωποι που βοηθούν τα θύματα της βίας.
Βασικά, λένε, δεν έχουν αλλάξει πολλά μετά την ανακάλυψη του NSU που προκάλεσε πανεθνική δημόσια κατακραυγή.
Ερωτηθείς εάν έχει την εντύπωση ότι οι αρχές τηρούν πιο σκληρή στάση προς τους νεοναζί, ο Μπερντ Βάγνερ, ιδρυτής της Exit, μιας ομάδας που ζητά την απομάκρυνση των νεοναζί, είπε στο SPIEGEL ONLINE: "Όχι, δεν μπορεί να πει κανείς ότι έχουν πραγματικά πάρει το μάθημά τους" είπε ο πρώην αστυνομικός. "Αρκετοί αστυνομικοί αισθάνονται, ειδικά οι επικεφαλής, ενοχλημένοι και προσβεβλημένοι από την κριτική. Οι περισσότεροι όμως από αυτούς εργάζονται με τον ίδιο τρόπο που έκαναν πριν από τον Νοέμβριο του 2011, το πνεύμα δεν έχει αλλάξει. Φαίνεται ότι η πολιτική ηγεσία και οι προϊστάμενοί τους ούτε καν απαιτούν κάτι τέτοιο ".
Ο Μπίπλαντ Μπασού! ένας ινδικής καταγωγής αντιρατσιτής ακτιβιστής που εργάζεται για τη Reach Out, μια ομάδα με έδρα το Βερολίνο που βοηθά τα θύματα ρατσιστικής βίας, δεν έχει δει καμία βελτίωση επίσης.
"Ελπίζαμε ότι η συμπεριφορά των αρχών θα αλλάξει, τουλάχιστον για ένα ή δύο χρόνια, αλλά, δυστυχώς, βλέπουμε ότι αυτό δεν συμβαίνει», είπε στο SPIEGEL ONLINE.
"Μιλώ για τους αστυνομικούς σε περιπολία," λέει ο Basu. "Πρόσφατα συνόδεψα ένα νεαρό μαύρο άνδρα στο δικαστήριο. Ένας ηλικιωμένος άνδρας του είχε εξαπολύσει βρισιές σε ένα δρόμο στην συνοικία Νόιεκολν του Βερολίνου και στη συνέχεια τον χτύπησε με μια σιδερένια μπάρα. Οι άνθρωποι κάλεσαν την αστυνομία. Όταν έφτασαν, το πρώτο πράγμα που έκαναν ήταν να πετάξουν το θύμα επάνω στον τοίχο και να τον δέσουν με χειροπέδες. Όταν διαμαρτυρήθηκε, του είπαν να το βουλώσει. "
"Κάποιοι περαστικοί και τα παιδιά από μια κοντινή παιδική χαρά φώναξαν ότι η αστυνομία είχε κάνει λάθος," συνέχισε ο Μπασού. "Το θύμα είπε ότι ξέχασε τον πόνο από τη σιδερένια ράβδο. Εκείνο που τον πείραξε περισσότερο ήταν ότι η αστυνομία τον είδε αμέσως ως ύποπτο."
Παρόμοια περιστατικά συμβαίνουν συχνά, δήλωσε ο Μπασού. "Πολλοί , πάρα πολλοί άνθρωποι λένε ότι με το που φτάνει η αστυνομία, το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να ζητήσει τα έγγραφα του θύματος. Είναι η ίδια λογική όπως και με τις δολοφονίες του NSU. Δεν νομίζω ότι η δίκη θα οδηγήσει σε πολλές αλλαγές στην κοινωνία. "
Το Ηνωμένο Βασίλειο ξεκίνησε μεταρρυθμίσεις μετά την υπόθεση Στέφεν Λόρενς
Η Ανίτα Καχάνε, επικεφαλής του Ιδρύματος Amadeu Antonio, μια ομάδα που καταπολεμά τον ακροδεξιό εξτρεμισμό, δήλωσε ότι η Γερμανία χρειάζεται πολύ βαθύτερες και πιο θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις για την καταπολέμηση του θεσμικού ρατσισμού.
Ανέφερε τις αλλαγές που έγιναν από το βρετανικό δίκαιο στον απόηχο μιας ρατσιστικής δολοφονίας το 1993, όταν ο Στέφεν Λόρενς, ένα 18χρονο μαύρο αγόρι, μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου στο Λονδίνο ενώ περίμενε το λεωφορείο.
Η αθώωση των πέντε υπόπτων για το θάνατό του οδήγησε σε μια κατακραυγή και μια δημόσια έρευνα η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Μητροπολιτική Αστυνομία ήταν θεσμικά ρατσιστική και ζήτησε εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις των δημόσιων θεσμών από την αστυνομία μέχρι την τοπική αυτοδιοίκηση και την Εθνική Υπηρεσία Υγείας. Ο νόμος άλλαξε για να μπορέσουν να δικαστούν εκ νέου και δύο από τους αρχικούς υπόπτους πήραν ποινές ισόβιας κάθειρξης.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, μιλώντας τον περασμένο μήνα πριν από ένα μνημόσυνο για την 20η επέτειο του θανάτου του Στέφεν Λόρενς, είπε ότι η περίπτωση αυτή "πυροδότησε μνημειώδεις αλλαγές στην κοινωνία μας."
Μαύροι και Ασιάτες αστυνομικοί στη Βρετανία λένε ότι είναι απαραίτητες περισσότερες αλλαγές. Αλλά η Γερμανία, λέει η Καχάνε, είναι πολύ πίσω από αυτή την πλευρά.
Τα θύματα βλέπονται ως "Παρείσακτοι"
"Πρέπει να κάνουμε ό, τι έκανε η Βρετανία, όταν πέρασε από αυτή την επώδυνη διαδικασία ελέγχου σε ποιο βαθμό υπάρχει θεσμική ρατσιστική νοοτροπία" είπε στο SPIEGEL ONLINE. "Αλλά εδώ δε γίνεται τίποτα και η δίκη δεν θα αλλάξει κάτι. Δεν έχουμε ξεκινήσει μια συζήτηση σχετικά με το ρατσισμό στη Γερμανία. Γι 'αυτό δεν βλέπουμε πραγματικά τους Ναζί."
"Αν είχαν κάνει μια επίθεση, όπως στη Βοστώνη και μεταξύ των θυμάτων υπήρχαν λεγόμενοι "βιολογικοί" Γερμανοί, θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Όμως το NSU σκόπιμα στοχεύει σε άτομα που όχι μόνο αυτοί, αλλά η κοινωνία, θεωρεί παρείσακτους."
Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των ανθρώπων που σκοτώθηκαν από νεοναζί από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν υπήρχε μια έξαρση της ακροδεξιάς βίας μετά την επανένωση, ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό. Κάποιοι ανεβάζουν τον αριθμό σε περίπου 200.
Ο πραγματικός αριθμός των ρατσιστικών επιθέσεων είναι σχεδόν αδύνατο να εξακριβωθεί, διότι πολλά από τα θύματα δεν πηγαίνουν στην αστυνομία.
Σύμφωνα με έκθεση του 2011 της εγχώριας υπηρεσίας πληροφοριών, υπήρχαν 755 βίαιες επιθέσεις που υποκινήθηκαν από δεξιούς εξτρεμιστές σε ολόκληρη τη Γερμανία το 2011. Όμως, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρώθηκαν από ομάδες που βοηθούν τα θύματα των νεοναζιστών, υπήρχαν συνολικά 626 επιθέσεις στην ανατολική Γερμανία και μόνο κατά το περασμένο έτος, γεγονός που υποδηλώνει ότι το συνολικό νούμερο για τη Γερμανία είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που δείχνουν τα επίσημα στατιστικά στοιχεία.
 |
Η δίκη της Τσέπε δίνει την ευκαιρία να αποκαταστήσει την αξιοπιστία
του το δικαστικό σύστημα της Γερμανίας |
"Έχουμε πολλά τυφλά σημεία σε περιοχές της χώρας όπου δεν έχουμε πολλές επαφές για να αναφέρουν επιθέσεις", δήλωσε ο Ρόμπερτ Κούτσε της RAA Sachsen, μίας ομάδας συμβούλων. "Μερικές φορές η βία είναι φυσιολογική εκεί και τα θύματα δεν πηγαίνουν στην αστυνομία ή δεν επικοινωνούν μαζί μας, αλλά απλά την αποδέχονται."
Μεγαλύτερη ευαισθησία του κοινού
Η επιτροπή του γερμανικού κοινοβουλίου για τη διερεύνηση της υπόθεσης NSU αναμένεται να υποβάλει την έκθεσή της τον Σεπτέμβριο, και μένει να δούμε τι προτάσεις θα κάνει.
Ορισμένοι παρατηρητές εντοπίζουν πράγματι μια μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για τους νεοναζί. Όταν το ακροδεξιό Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα (NPD) ξεκίνησε μια εκστρατεία διαδηλώσεων που στόχευε τους ξενώνες των αιτούντων άσυλο στο ανατολικό κρατίδιο της Σαξονίας το περασμένο έτος, τοπικές ομάδες γρήγορα οργάνωσαν αντιδράσεις των πολιτών.
"Οι άνθρωποι στέκονταν έξω από τους ξενώνες για την προστασία τους και οργάνωσαν εκδηλώσεις που προσέλκυσαν μεγαλύτερα πλήθη όλων των ηλικιών", δήλωσε ο Γκριτ Χάννεφορθ, διευθυντής του Kulturbüro Sachsen, μιας ΜΚΟ υπέρ της προάσπισης της δημοκρατίας για την περιοχή.
"Ομάδες πολιτών είναι πλέον σε θέση να συγκεντρωθούν για υποστήριξη σχετικά γρήγορα και με περισσότερη τεχνογνωσία. Και οι άνθρωποι ξέρουν ποιος τους καλεί
και πώς να οργανωθούν όταν θέλουν να αντιταχθούν σε κάτι που συμβαίνει εκεί που ζουν, όπως μια νεοναζιστική συναυλία."
Αλλά ο Χάνεφορθ πρόσθεσε ότι η καταπολέμηση της καθημερινού ρατσισμού εξακολουθεί να αποτελεί μείζονα πρόκληση και ότι οι εξτρεμιστές συνεχίζουν να διεισδύουν σε οργανώσεις όπως στον αθλητισμό και τους συλλόγους νεολαίας.
"Βίαιες επιθέσεις εξακολουθούν να συμβαίνουν, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει περισσότερη πίεση στους νεο-ναζί από τις αρχές. Γίνονται όλο και πιο επιθετικοί. Ελπίζω η δίκη του NSU θα συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση ότι με αυτό που ασχολούμαστε είναι μόνο η άκρη του παγόβουνου ".
Ο καθηγητής Χάτζο Φούνκε, κορυφαίος αναλυτής της άκρας Δεξιάς, δήλωσε ότι η υπόθεση NSU πρέπει επίσης να επιφέρει πραγματικές αλλαγές στον τρόπο που εργάζονται οι αρχές ασφάλειας. Είναι αλήθεια, η αστυνομία έχει εντείνει τις εφόδους σε νεοναζιστικές ομάδες. Αλλά οι προηγούμενες απαγορεύσεις και επιδρομές δεν έχουν σταματήσει τον καθημερινό εκφοβισμό των μεταναστών και δε σταμάτησαν το NSU.
Μια ευκαιρία για αλλαγή
"Οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου δεν έχουν δραστηριοποιηθεί αρκετά για να περιορίσουν την πιο επικίνδυνη πτυχή - την καθημερινή τρομοκρατία από την ακροδεξιά, με τη μορφή των ρατσιστικών επιθέσεων," είπε ο Φούνκε στο SPIEGEL ONLINE. "Υπήρξε ένα τράνταγμα στην ευαισθητοποίηση του κοινού. Αλλά όχι στα θεσμικά όργανα."
Η εγχώρια υπηρεσία πληροφοριών πρέπει να διαλυθεί και τα καθήκοντα της να μεταφερθούν σε μια μονάδα που θα είναι πολύ πιο αναλυτική και διαφανής στην αξιολόγηση της εγχώριας τρομοκρατικής απειλής, δήλωσε ο Φούνκε.
Ο Φούνκε ήταν μεταξύ εκείνων που έχουν προειδοποιήσει εδώ και πολύ καιρό ότι η καθημερινή τρομοκρατία θα μπορούσε να οδηγήσει σε οργανωμένη τρομοκρατία του είδους που πραγματοποιείται από το NSU.
"Υποθέτω ότι υπάρχουν περισσότερα NSU, αλλά η σκηνή είναι πολύ καλά οργανωμένη και πολύ καλά οπλισμένη", δήλωσε ο Καχάνε. "Το να πάρουν στα χέρια τους όπλα δεν υπήρξε ποτέ πρόβλημα γι αυτούς."
Η υπόθεση NSU, είπε, ήταν μια ευκαιρία για τη Γερμανία να ασχοληθεί με το πρόβλημα της ακροδεξιάς της. "Αν δεν εκμεταλλευτούμε στιγμές σαν αυτή, οι ευκαιρίες που θα έρθουν αργότερα θα είναι ακόμη πιο επώδυνες."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου